اندازه گیری آسیب پذیری نسبت به فقر در شهر تهران

کاهش فقر از مراحل ضروری نیل به توسعه است، به این منظور شناسایی فقرا اهمیت اساسی پیدا می کند. به طور سنتی مطالعات فقر بدون در نظر گرفتن مخاطراتی که در ابعاد مختلف حیات یک خانوار وجود دارند صورت گرفته است. از آن جایی که زندگی بشر در معرض اشکال مختلف ناامنی است و این ناامنی ها هر یک می تواند عوارض منفی بر رفاه خانوارها بگذارد و آنها را در مقابل این اشکال ناامنی آسیب پذیر نماید ، شناسایی عوامل آسیب پذیری رفاه خانوارها برای شناسایی خانوارهای محروم از اهمیت بسزایی در مطالعات رفاه خانوارها بر خوردار است. این مطالعه نخستین مطالعه به زبان فارسی است که به بررسی نقش مخاطرات در اندازه گیری میزان آسیب پذیری خانوارها نسبت به فقر می پردازد. ویژگی های خانوار های محروم از جمله عوامل اصلی ماندگاری فقر این خانوارها است. خانوارهای محروم معمولا ً از ناکافی بودن سواد سرپرست خانوار آسیب می بینند، اندازه و بعد خانوارهای محروم عامل دیگری در افزایش آسیب پذیری آنها است. سن و جنسیت سرپرست خانوار و اینکه سرپرست خانوار بیکار یا شاغل باشد و بالاخره درآمد (هزینه) خانوارها در شکل گیری میزان آسیب پذیری آنها بسیار حائز اهمیت است. با توجه به اهمیت مساله فقر و ارتباط متقابلی که بین فقر و آسیب پذیری وجود دارد و از آن جایی که اولین گام در فائق شدن بر معضل فقر انجام مطالعه و پژوهش در این حوزه می باشد، مطالعه آماری آسیب پذیری خانوار نسبت به فقر و تجزیه و تحلیل آن می تواند روش مناسبی برای راهنمایی سیاستگذاران در زمینه هدفمند نمودن سیاست های حمایتی باشد. از این رو مطالعه حاضر به کمک مدل لاجیت به اندازه گیری آسیب پذیری خانوارهای ساکن شهر تهران نسبت به فقر می پردازد. به این منظور متوسط تاثیر خصوصیات سرپرست خانوار بر آسیب پذیری خانوارها نسبت به فقر، متوسط احتمال فقیر شدن خانوارها و متوسط درصد آسیب پذیری خانوارها نسبت به فقر به تفکیک ویژگی های سرپرست خانوار با استفاده از داده های ادغام شده سالهای 1386– 1372 اندازه گیری می شوند. بعضی از نتایج حاصله از این مطالعه که در ابعاد مختلفی ارائه گردیده است حکایت از آن دارد که با افزایش بعد خانوار آسیب پذیری نسبت به فقر افزایش می یابد. سن و جنسیت سرپرست خانوار در آسیب پذیری آنها نسبت به فقر از جمله عوامل تعیین کننده و مهم محسوب می شوند. ارتقاء وضعیت تحصیلی سرپرست خانوار عامل مهم دیگری است که می تواند به کاهش آسیب پذیری خانوارهای ساکن شهر تهران کمک کند. بدیهی است که داشتن شغل یا فقدان آن از جمله اصلی ترین عوامل موثر بر آسیب پذیری نسبت به فقر است که نتایج این مطالعه آن را تایید می کنند